Commissie Educatie ontplooit activiteiten op het gebied van scholing en training van medewerkers en professionals in bioveiligheid. De commissie heeft als doel: het vergroten van de kennis en het verbeteren van de vaardigheden van de startende en ervaren BVF, onderzoekers en studenten.
In het figuur hieronder vind je een overzicht van onderwerpen waarmee de commissie zich bezig houdt. Een aantal middelen zijn beschikbaar of nog in ontwikkeling.
Klik op de items in het diagram om meer te lezen
Startende BVF
Toelating BVF
BVF Cursus
Buddy Systeem
Uitbreiding
toelating BVF
Ervaren BVF
Verdiepende
BVF opleiding
Uitbreiding
toelating BVF
Expert BVF
Gecertificeerde BVF
Startende BVF
Als BVF word je aangesteld door je werkgever. Om daadwerkelijk aan de slag te gaan moet je toegelaten worden als BVF door Bureau GGO (BGGO) en word je uitgenodigd voor het volgen van de BVF-cursus.
Scroll naar het diagram
Toelating BVF
De commissie heeft in een opleidingsmatrix een overzicht gegeven van de minimumeisen die nodig zijn om veilig met biologische agentia, in het bijzonder met ggo’s, te werken. Deze opleidingsmatrix kun je gebruiken als ondersteuning of checklist bij de aanvraag tot toelating als BVF. Er is een onderscheid gemaakt tussen de verschillende vakdisciplines, zoals werken met micro-organismen, planten en dieren en tussen verschillende verantwoordelijkheden: uitvoerend medewerker, verantwoordelijk medewerker, onderzoeksleider en BVF/MVF.
Scroll naar het diagram
BVF Cursus
BGGO organiseert ieder jaar in samenwerking met Vereniging BVF Platform een tweedaagse BVF-cursus bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). De commissie heeft een bijdrage geleverd aan de totstandkoming van het programma voor aankomende BVF's. Leden vande Vereniging BVF Platform dragen bij aan deze cursus door het verzorgen van een aantal lezingen.
Praktijk:
Een BVF gaat aan de slag in een organisatie en opereert volgens Besluit en Regeling GGO. Een van de vele taken is het beoordelen van projectmedewerkers en onderzoeksleider. De commissie heeft een universeel model gemaakt voor BVF’s om verantwoordelijk en uitvoerend medewerkers te toetsen en de toetsing vast te leggen: Beoordelingsformulier UM/PM en VM/OL.
Vragen
De BVF is verantwoordelijk voor vele aspecten van het veilig werken met ggo’s. Zeker als startende BVF zul je in de praktijk te maken krijgen met allerlei nieuwe vragen. Waar kun je dan terecht met je vragen? In het ledendeel kun je gebruik maken van de discussielijst. Via deze lijstkun je ervaren BVF’s en experts benaderen voor vragen op het gebied van bioveiligheid. Daarnaast kan je ook gebruik maken van een buddy uit je eigen (werk)omgeving.
Scroll naar het diagram
Buddy-systeem
Het buddy-systeem is in het leven geroepen om aan behoefte te voldoen voor de startende BVF met vragen op het gebied van bioveiligheid. Naast het stellen van vragen in de discussielijstwordt ook geadviseerd om als startende BVF een buddy te zoeken of aan te sluiten bij een lokaal georganiseerd BVF-overleg. Op het ledendeel is een lijst met actieve BVF’s in Nederland beschikbaar, waarin op o.a. plaatsnaam en expertise kan worden gezocht. Op deze laagdrempelige manier kan contact worden gezocht met een ervaren BVF om o.a. te kunnen sparren.
Sparren:
Regelmatig overleggen met een ervaren collega BVF is raadzaam en een netwerk opbouwen in je eigen werkomgeving wordt geadviseerd.
Inwerktraject:
De cursus van BGGO biedt je een gedegen overzicht en basiskennis op het gebied van bioveiligheid, wet- en regelgeving en best practices. Toch zullen er altijd onderwerpen zijn die verdieping vragen of noodzakelijk zijn om uitbreiding van toelating aan te vragen. Geadviseerd wordt om met je ervaren buddy een inwerktraject af te stemmen.
ICT
Geadviseerd wordt om ook eens een kijkje te nemen in de keuken van de ander. Intercollegiale toetsing (ICT) kan leiden tot nieuwe inzichten vanuit een bredere blik. Je kan gebruik maken van elkaars expertise bij het uitvoeren van bijvoorbeeld audits en/of inspecties.
Scroll naar het diagram
Uitbreiding toelating BVF
Het kan noodzakelijk zijn dat bij uitoefening van je BVF-werkzaamheden uitbreiding van toelating noodzakelijk is. De ervaringen die je hebt opgedaan binnen je netwerk kun je gebruiken bij de aanvraag. Het daarom verstandig om o.a. het inwerktraject op inperkingsnineaus en de eventuele uitgevoerde ICT’s vast te leggen.
Scroll naar het diagram
Ervaren BVF
Op een bepaald moment, als je op meerdere categorieen van fysische inperking (CFI’s) actief bent en meerjarige ervaring hebt opgedaan met risicobeoordelingen, mag je jezelf een ervaren BVF noemen…
Vragen:
De ervaren BVF krijgt vaak te maken met complexere vraagstukken en onderwerpen gaan verder de diepte in. Door deel te nemen aan workshops, BVF-symposia en vakgerelateerde opleidingen kan extra kennis worden opgehaald om een deel van de vraagstukken te kunnen beantwoorden. Ook voor de ervaren BVF geldt dat delen en ophalen van kennis bij collega BVF’s een must is. Het buddy-systeem en de discussielijst kan dan ingezet worden. Daarnaast kan je overwegen om lid te worden van één van de commissies van het BVF-platform om je kennis te delen, maar zeker ook om van te leren. Het mes snijdt dan aan twee kanten.
Scroll naar het diagram
Verdiepende BVF opleiding
De commissie houdt zich bezig met het inrichten van een wegwijzer van beschikbare informatie over cursussen, workshops en/of presentaties in en buiten Nederland. Om in de plasmide analogie te blijven, is de verdiepende opleiding eigenlijk de multiple cloning site (MCS) van onze educatie plasmide. Je kunt er namelijk verschillende modules in plakken over onderwerpen die passen bij jouw werkzaamheden.
MCS scholingsonderwerpen
De commissie heeft een inventarisatie gehouden onder leden van het BVF-platform met de vraag aan welke verdiepende onderwerpen de meeste behoefte is. Hier is een top 12-lijst met onderwerpen uitgekomen. Een aantal onderwerpen wordt al deels uitgevoerd door de commissies.
- RI&E en risicobeoording GGO’s
- Moleculaire biologie en genetische modificatie
- Desinfectie, decontaminatie en sterillisatie
- Indicentenmanagement
- Biologisch- en ggo’s afvalmanagement
- Transport van risicovol biologisch materiaal
- Audits en inspecties
- Facility en redesign, ontwerp, validatie en onderhoud op niveau I en II
- Tools voor training en voorlichting
- Communicatievaardigheden
- Gentherapie
- Kennis- en vaardigheden niveau III activiteiten
Borging lespakket
De commissie heeft het doel om informatie te borgen voor de langere termijn, zodat informatie niet verloren gaat en met terugwerkende kracht geraadpleegd kan worden. Alleen de cursus van BGGO wordt jaarlijks gegeven, andere onderwerpen komen vaak maar eenmalig aan bod. Voor de borging van het lespakket moet nog invulling worden gegeven in de vorm van een kennisbank op de website. Overzicht biosafety-cursussen.
Scroll naar het diagram
Uitbreiding toelating BVF
Het kan noodzakelijk zijn dat verdere uitbreiding van toelating noodzakelijk is. Het is duidelijk dat de opgedane kennis en ervaring (door het volgen van o.a verdiepende workshops, inwerktrajecten op inperkingsnineaus en uitgevoerde ICT’s) bijdragen bij het compleet maken van de aanvraag.
Scroll naar het diagram
Expert BVF
Als expert BVF weet je veel van een bepaald onderwerp en is je kennis waardevol voor andere BVF-en. Je kan bijvoorbeeld bijdragen aan het opzetten of verder ontwikkelen van opleidingen, workshops en/of het geven van presentaties. Er wordt ook commissie-overschrijdend gewerkt aan vele verdiepende onderwerpen. Je kan lid worden van één van de commissies door contact op te nemen met de secretaris. Daarnaast wil je mogelijk zelf breder geschoold worden, kennis vergaren en ervaringen opdoen op andere gebieden. Ook als expert ben je nooit uitgeleerd.
Scroll naar het diagram
Gecertificeerde BVF
Veel beroepsgroepen of kerndeskundigen zijn in Nederland gecertificeerd. Mogelijk zal in de toekomst dit ook voor BVF-en aan de orde komen. Tot die tijd zal de commissie Educatie dit nauwlettend volgen. Mocht je meer willen weten dan biedt de EBSA meer informatie.
Scroll naar het diagram
Lopende projecten en projectvoorstellen
De commissie is momenteel bezig met de uitwerking van o.a. onderstaande onderwerpen.
Project ‘BVF cursus’.
In de werkgroep ‘BVF-toelatingscriteria’ is de wens om geuit om de huidige BVF-cursus te verbeteren (Blended learning) en toetsbaar te maken zodat bevestigd kan worden dat de cursist de inhoud van de cursus na de toets heeft begrepen. In 2021 is de cursus aangepast en is een workshop "Incident afhandeling" toegevoegd. De commissie educatie heeft de regie over de inhoud van de cursus. Leden van het BVF platform zullen als begeleider/tutor optreden van een groepje beginnende collega's.
Project standaardiseren VMT-onderwijs.
De Commissie Educatie weet van o.a. commissie-leden en het bestuur van BVF Platform, dat het VMT onderwijs in Nederland per onderwijsinstelling verschilt in vorm, inhoud en omvang. Daarnaast ontbreekt een overzicht van het aanbod van VMT cursussen voor mensen, die in een laboratorium werkzaam zijn, maar nog niet bekend zijn met VMT. Daarom heeft de Commissie Educatie een enquête uitgezet waarin verschillende onderwijsinstellingen zijn bevraagd over VMT onderwijs. De belangrijkste vraag is waaraan een VMT cursus minimaal moet voldoen. Er is gestart met het opstellen van minimale leerdoelen voor de praktijk en de theorie.. Er is tevens afgesproken met het BVF Platform bestuur om eerst feedback op te halen bij diegene die input hebben gegeven tijdens de enquête. Uiteindelijk worden de leerdoelen op de website gepubliceerd met een lees- en gebruikswijzer.
Project: Voorlichting en onderricht voor BVF en MVF.
Het Besluit en de Regeling ggo schrijven voor dat een instelling die met genetisch gemodificeerde organismen werkt één of meerdere toegelaten biologischeveiligheidsfunctionarissen (BVF-en) aanstelt. De BVF is belast met voorlichting, onderricht en toezicht op de werkzaamheden met genetisch gemodificeerde organismen (ggo’s). N.a.v. een onderzoek in het werkveld m.b.t. de nieuwe Regeling ggo heeft het BVF Platform bestuur de opdracht geformuleerd om scholing voor de ervaren BVFen MVFop te zetten. Deze opdracht is uitgewerkt in deze projectbeschrijving. In dit project, wordt door de Commissie Educatie van de Vereniging BVF Platform de beschrijving gegeven van de stappen die nodig zijn om te komen tot verdiepende cursussen voor de BVF en de MVF. Klik hier voor de volledige projectbeschrijving
Wanneer je denkt de commissie van dienst te kunnen zijn, of wanneer je vragen hebt, dan hoort de voorzitter van de Commisse Educatie dat graag van je.
De Commissie Educatie bestaat uit de volgende leden:
- Anneke Braks (Braks Biosafety)
- Joep van den Dikkenberg (Universiteit Utrecht)
- Linda van Genne (Hogeschool Van Hall Larenstein)
- Kees Korbee (Antoni van Leeuwenhoek); namens BVF-Platform bestuur
- Daniëlle Odinot-Lahaye (Radboudumc)
- Marjanne Markerink-van Ittersum (Vrije Universiteit Amsterdam)
- Marleen Schiffler (Amsterdam UMC)
- Barry-Lee Waarts (UMC Groningen); Voorzitter
- André Zandvoort (Rijksuniversiteit Groningen)
